Een herberg die van ca. 1580 tot ca. 1610 gevestigd was aan de Lombardstraat 8 te Goes.
Geschiedenis
| 1585
|
Pieter Cornelisz en Cornelia Inghelsdr Van 1585 tot ca. 1610 zijn Pieter Cornelisz en Cornelia Inghelsdr waard en waardin in herberg De Drije Haringhen aan de Lombardstraat 8 in Goes. |
Foto's
Pand Lombardstraat 8 Goes, 2015
De Drije Haringhen zat in het pand links op de hoek schuin tegenover El Toro, 1975
Verhalen
Bijzonderheden
2.234 Gift van een obligatie door Jan Gillisz. Op 27 september 1585 compareerde Jan Gillisz, wonende te Goes, gehuwd met Agniete, de enige dochter van Herman Hermansz zaliger, en heeft in eigendom gegeven aan Damus Jansz van Lemuijden, een obligatie waarmee Lenert Jansz, wonende in het ambacht van Lemuijden bekend heeft schuldig te zijn aan Herman Hermansz 40 carolusguldens elk van 40 groten, van wege vier koeien met een kalf die hij aan Lenert geleverd had, te betalen Lemuijder kermis of bamisdag 1584. De obligatie was gedateerd 29 maart 1584 en ondertekend met het handmerk van Lenert Jansz en met het merk van Robbrecht Jansz en met het handschrift van Gerrit Dircxsz Slingerlant. Pieter Cornelisz, timmerman te Goes had op deze obligatie reeds ontvangen van Jan Lenertsz te Lemuijden “acht alve gulden”. Aldus gedaan in de aanwezigheid van Pieter Cornelisz in de drije haringhen en Dignus Cornelisz Crauwel den Jonghen, poorters van Goes.
2.242 Huwelijkse voorwaarden van Cornelis Jacobsz en Neelken Adriaensdr402 Op 29 oktober 1585 zijn verschenen Cornelis Jacobsz, wonende te Baarsdorp, in gezelschap van Blais Jacobsz en Aerdt Piersz, zijn broer en zwager, en Neelken Adriaensdr, geassisteerd door haar moeder Grietken Jans, en Cornelis Lenaertsz, schout van Baarsdorp, en hebben hun huwelijkse voorwaarden vastgelegd. Bij vooroverlijden van Cornelis zal Neelken, indien er geen kinderen zijn, al het land erfen dat hij heeft liggende in het Zuidambacht van Kloetinge aan Jacob Simonsz hof, met Steven Mertsz gemeen liggende, groot 4½ gemet. In Sinoutskerke in de Noordhoek, c. 6 gem., In Baarsdorp c. 200 roeden. Opgemaakt in de herberg Sint Joris, ter presentie van Geerdt Michielsz, waard aldaar en Pieter Cornelisz in de drie haringhen, poorters van Goes.
2.269 Moeilijkheden met de kustwacht. Het was niet eenvoudig om de kustwacht bij slecht weer op hun post te krijgen. Op 29 april 1586 kwamen weer een aantal personen bijeen in de herberg Den Horen, om verklaringen af te leggen over het niet komen opdagen van het vendel van ’s Heer Arendskerke. Dit was op het verzoek van jonkheer Wolfaerdt van Borsselen, super intendant over de wachten op het platteland van Zuid Beveland. Ongeveer drie maanden geleden waren “die van ’t vendel van S Hr.Aerskercke, houdende op haer buerte wacht op den Dierick”. Niet onbegrijpelijk, want de Dierikpolder lag ten zuiden van Baarland. Tijdens de Pontiaansvloed van 1552 ging een vijfde deel van de polder verloren. In 1570 was de polder opnieuw geinundeerd, zodat in 1586 er niet veel meer van overgebeleven zal zijn dan restanten van de dijk. Die lagen dan niet naast de deur als je in ’s Heer Arendskerke woonde en het weer zal in januari 1586 ook niet aantrekkelijk geweest om daar de wacht te betrekken. Damiaen, of de bevelhebbers te Oudelande, wisten dat het vendel van ’s Heer Arendskerke niet gekomen waren en hebben toen uit zichzelf met hun volk de wacht overgenomen, en toen 446 presumptie: vermoeden 447 duijvelrije: toverij, duivelskunsten 448 teemsch of teempsch is een paardenharen zeef voor het zuiveren van melk. Volgens een afbeelding in de Encyclopedie van Zeeland is het een ronde hoge zeef met twee handvaten. MNW vermeldt: Een teems werd gebruikt als toovermiddel om een onbekenden schuldige uit te vinden: Goscinomantia wort gedaen met een seeff oft teems alsmen weten wil wie wat gedaan heeft ofte wie wat gestolen heeft. Als den rechtschuldigen genoemt wordt, dan moet den geest het seeff omdraeyen, ende also den dief ofte rechtschuldige verraden. Uit Volksboek van Christoffel Wagenaer, 1597, bl.107. Dr. A. Eekhof heeft in Het Nederlandsch Archief voor Kerkgeschiedenis (1911) uitvoerig de draaiproef met een teems beschreven. De teems werd zodanig opgehangen dat hij draaien kon, of men stak een schaar in de rand die door twee personen met de voorste vinger moest worden vastgehouden. Het werd opgevat als een godsoordeel. 449 De chirurgijnskoker was vermoedelijk bestemd voor het opbergen van lancetten voor aderlating. Hij was niet altijd van zilver, maar soms van hoorn. Toen het vendel de volgende dag weer absent waren gebleven, hebben ze volk ingehuurd om de wacht te betrekken. Dit leverde natuurlijk het probleem op van wie dat moest betalen. Zodoende verscheen Cornelis Lenaerdsz, schout van Baarsdorp, die tevens kapitein van het vendel van ’s Heer Arendskerke was. Hij verklaarde dat hij opdracht gegeven had aan zijn sergeant Cornelis Geertsz, die in Wissekerke woonde om met zijn volk de wacht te betrekken. Cornelis Geertsz had echter het volk van Oudelande last gegeven om de wacht van die van ’s Heer Arendskerke waar te nemen. De schout was er later bij geweest in de Vier Heemskinderen te Goes, toen Cornelis Geertsz de wachten betaald had aan Dignus Jacobsz. Damiaen Hertsz, luitenant van de compagnie van Oudelande, verklaarde als voren dat die van ’s Heer Arendskerke, toen het hun beurt was, niet op de wacht verschenen waren. Verder zei hij: “Naerdijen dattet seer vuijl weder was van reghen, hij, beduchtende dat die van Seraerskercke niet comen en souden, heeft hij deposant bestelt datter volck van Ouwelande op de wacht aldaer gegaen es. Niet wetende offer ijemandt last hadde om derwaert te ghaene. Dan seijde hij deposant totten waeckers: Indien die van Seraerskercke u niet en betaelen, soo sal ic u selver betaelen”. Dignus Jacobsz, tavernier binnen de parochie van Oudelande verklaarde dat, toen het de beurt van die van ’s Heer Arendskerke was om op wacht te gaan, Cornelis Gheertsz, sergeant van dat vendel al op de voorgaande wacht opdracht gegeven had en dat toen ook Damiaen Hertsz, die toen luitenant van Oudelande was, gekomen was om volk naar de wacht te zenden. En dat toen hem gevraagd werd wie hen zou betalen, had hij geantwoord: “Ic sal ulieden betaelen”. Verder zei hij dat de gehele parochie van Wiskerke eendrachtig gezegd hadden dat als zij een nacht gewaakt hadden, zij ook de andere nacht zouden waken en dat ze “vuijt de gemeene burse souden betaelt werden”. Aldus verklaard ter presentie van Segher Mathijsz, viskoper en Laureijs Baddijn, deurwaarder, beide wonende te Goes. Hiermee was de zaak nog niet afgelopen, Er werden nog verklaringen afgelegd door Dignus Jacobsz, tavernier, oud omtrent 25 jaar, Aernoudt Geleijnsz, oud omstreeks 25 jaar en Christiaen Willemsz, oud omstreeks 20 jaar, allen wonende in Oudelande. Zij verklaarden op verzoek van Cornelis Gheertsz, inwoner van Wiskerke, “Dat inden voorleden winter, ten tijden als die van Wiskercke met geheele rotten begonsten aen de zuijtzijde van desen eijlande te waecken (van welcke wachte zij verstaen hebben dat den Super Intendent hem requirant geheele …? ende pretendeert gecalengeert451 te houden) hij requirant binnen deser stede van der Goes hen deposanten respectivelijcken versocht ende last gegeven heeft, om die wachten (die die van Wiskercke aldaer te doen hadden) waer te nemen, ende dat hij requirant hun deposanten daer van betaelen soude.” Verder zeiden zij dat Damiaen Hertsz toen ook gekomen was en met enige gesproken te hebben om ter wacht te gaan. Genoemde Dignus had het geld van “die questieuse wachte vuijt handen van den requirant in de Vier Heemskinderen binnen deser voorseide stede ontfangen te hebben ende hij Aernoudt ende Christiaen vuijt handen van den selven Dignus gecontenteert te zijne”. Aldus ter presentie van Jan Jansz Nissepadt en Pieter Cornelisz in de drije haringhen.
2.103 Verkoop coolsaets. Pieter Cornelisz in de driij haringhen ende Inghelken Pietersdochter Jans huijsvrouwe, waerdinne in de fortuijne binnen deser stede van der Goes, hebben ten versoecke van Job Cornelis Paeschs zone van H'Iersicken, verclaert etc. dat hij vier of vijf weken geleden in haar herberg, daer vergadert waeren den voorseiden Job ende Frans de Meulenaer. Alwaer zij hebben gehoort ende gesien dat ontrent den avondt, Frans opgeworpen heeft Offer gheen coopmanschappe te doene en was, Daerop Job zeijde Ick hebbe wel aen uwen cant geweest, maer ic en wil met u niet meer te doene hebben. Daer onder andere woorden heeft Frans gevraeght naer een hoet coolsaets, segghende cont ghij u goet niet diet genoegh lonen. Soo dat Job zijn handt vuijtsteeckende loofde den viertel voor zeeckeren prijs, te weten om 15 sch.gr. zoo hij deposant meent, maer zij deposante en heeft den prijs niet onthouden. Daerop den voorseiden Frans terstont thoeslaende seijde, tes vercocht. Nu hebbic u alreede wederom vast. Dan ick seijde dese oft diergelijcke woorden: isser lijfcoop besproken. Ic sal dien selfs betalen ende de coopmanschappe weder te buyten ghaen ende propoosten. Verclaeren voorts zij deposanten dat Job ten zelven tijde al boven maeten metten dranck bevanghen was. Dat ooc des anderen daeghs hij vanden voorseiden coopmanschappe ende tgeleagh betaelt heeft. Te Goes binnen der voorseiden herberghen, ter presentie van Pieter Cornelisz ter Heernisse ende Balthen Rochus, cleermaker. 19-4-1589 2.104 Verklaring Ingelken Pietersdr heeft verclaert ter instantie van Pieter Cornelisz ter Heernisse, dat zij onlancx thaeren herberghen daerbij geweest es daer vergadert waeren den voorseiden Pieter ende Frans de Meulenaer, ende dat als zij scheijdden Frans tot haer zeijde dese oft diergelijcke woorden: Daer es een vaene die ic gheven moet van een coopmanschappe. Maer d'ander 2 vaenen vanden coopmanschappe die ik met Pier voorseit gedaen hebbe, die zal ic laeten staen. Ick en weet niet oft morghen hem berouwen wesen sal ende dat hij zelve die 2 vaenen zal betaelen. Verclaerende voorts zij comparante dat den voornoemden Pieter des anderen daeghs die coopmanschappe te buyten geghaen gestatuyt ende die 2 vaenen betaelt heeft. Ter presentie van Pieter Cornelisz inde 3 haringhen ende Job Cornelisz Paeschs zone van H'Iersicken.
1.4 Overdracht paijbrieven aen Pieter Corneliss in de 3 haringen6 (Type acte:) transport oft cessie Comp. Marinus Cornelissen inwoonder der prochie van Schore. Transporteert etc. aen Pieter Cornelisz in de 3 haringen, poorter van Goes. Twee paijementen tot 25 guldens tsiaers verschenen meije 93 en 94, als hem comparant competerende es van Jan Storm, over coop van een huijs volghende den brief voir schepenen van Cruijninghen. Present: Michiel Mathijssen de Vrijese en Lenardt Cornelisz arbeijders wonend Goes. 16-2-1593.
1.126 Testament Pieter Cornelis in de 3 haringen. Testament tusschen man ende wijf, gheen kinderen hebbende, met legaet reciproque Obijt die vrou 27 Juny ’99 Comp. Pieter Corneliss wonende in de drije haeringhen binnen deser stede van der Goes, en Cornelia Inghelsdr zijne huijsvrouwe tesamen in houwelijcke wettelijck vergaedert, beijde gesondt ende (etc. al ut supra pag. 18). Voorts disponerende (etc.) ghevende de Langstlevenden van haer beijden tgebruijck vant huijs daerinne zij nu wonen genaemt die drije 3 haringhen D’welcke den langstlevende zal gebruijcken zoo langhe hij ofte zij overleven zal. Alle den huijsraet die ten overlijden van d’eerste binnen den voorseiden huijse bevonden zal werden als ijser, tin, metaelenwerck, bedden, cussens, lijsten, tresoren, schilderijen, lijnwaet niet vuijtgesondert ooc alle tgheldt, silver ende goudt gemunt ende ongemunt. Bij vooroverlijden van Neelken: Soo laet zij aen Pieter Corneliss voornoemt, het timmerhuijs staende in de Nieuwstraete, Ende Daerthoe alle die gereedtschappe die timmerage van zijn ambacht aenghaende D’welcke timmerhuijs mette gereedschappen hij, in vollen eijghendomme themwaerts trecken zal gelijck van den huijsraet hiervoren verhaelt. Noch legateert zij testatrice aen Neelken Adriaensdr haere nichte huijsvrouw Harrents Gandolphsz tot een gratuiteijt Die somme van 200 guldens eens etc. Aldus ter Goes op den ter presentie van Adriaen Andriessen cuijper en Herman Vervoort deurwaerder, beijde poorters Goes. November 1595
1.466 Kwestie testament Pieter Corneliss in de 3 haringen. Transactie bij submissie ende Vuijtspraecke tusschen Pieter in de 3 haringhen ende Cornelis Laureijns hier geregistreert etc. etc. Naerdijen bij den Testament reciproque bij Pieter Cornelisz in de dije haeringhen ende Cornelia Jansdr zijne huijsvrouw voir Notario Pieter Levendale op den laetsten novembris 1595 genuncupeert, aen den voors. Pieter als langhstlevende gelaeten was t’gebruijck vant huijs daerinne zijlieden woonden, midts dat t’selve naer zijn doodt voor d’eene helft comen zoude op haere Erfgenaemen Ende dat Cornelis Laureijss wonende in Baersdorp geworden es erfghenaem? voor een 6e part in den voorseiden Cornelie helftscheijdinghe Naerdijen bij den Testament reciproque bij Pieter Corneliss in de drije haringhen ende Cornelia Engelsdr zijne huijsvrouwe voir Notario P. Levendale op den laetsten novembris 1595 genuncupeert, aen den voorscreven Pietere als langstlevende gelaeten was tgebruijck vant huijs daerinne zijluijden woonden, midts dat selve naer zijn doodt voor d’eene helft comen zoude op haer erfgenaemen, ende dat Cornelis Laureijsz, wonende in Baersdorp geworden es erfgenaem voor een 6e part in des voorseiden Cornelis helftscheijdinghe, Soo ist gebeurt Datter verscheijden Questien, geschillen ende heijschen gevallen zijn tusschen den voors. Cornelis ende Pieter. Zij willen minnelijke schikking. Goede mannen: Joos Janss timmerman, Pieter Adriaens Craemer, poorters van Goes. Cornelis Laureijns zal voor zijn 1/12 deel trecken een stuck zaijlants groot 2 gem. 61 r. gelegen in Baersdorp in Pittemeehouc. Noch een stuck zaailant groot 2½ gem. 18 r. in Coudorpe ende in Oudelande een stuck landts groot 400 r en de 31 ₤ vls. die hij uit de nalatenschap ontvangen heeft. Sal ooc ontfangen van Christiaen Vermuijen 16 ₤ gr. Noch een actie ten laste van Tobias Wicxdorp tot ontrent 29 ₤ gr. Sal ooc behouden d’actie op Mathijs den Gouwenaer tot ontrent vier zacken zaets; insgelijcx op Yeman Blaesz tot ontrent vier zacken terwe. Tot Pieters last blijft o.a. den last van ’t Weerdsche sant met die pretensie op Jan Leijnss, Ende die misreckeninghe van Aerdt Jorisz 8 ₤ gr. etc. etc. Aldus ter presentie van Jan Janss timmerman, Pieter Adriaens Craemer, Marinus Henricxss landtmeter, Geerdt Andriessen de Vrijese. Maart 1604
Bron: http://www.chielsmallegange.nl/levendale
Adres
Lombardstraat 8 4461 AG Goes.
Externe links
Bronnen
- Foto's: Google Maps en Beeldbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek